Kirpik dibi paraziti, insanlar da dahil olmak üzere memelilerin derisinde yaşayabilen küçük, parazitik akarların bir cinsini ifade eder. İnsanları istila eden türler iki grupta karşımıza çıkacak. Demodex folliculorum kıl foliküllerinde bulunur ve Demodex brevis yağ bezlerinde bulunur. Bu akarlar genellikle yüzde, özellikle de göz kapakları ve kirpikler gibi kıl folikülleri ve yağ bezlerinin bulunduğu bölgelerde yer alır. İnsan cilt mikrobiyomunun doğal bir parçası olsalar da, Demodex akarlarının aşırı popülasyonu belirli cilt ve göz rahatsızlıklarına yol açabilir.
Çalışmalar Demodex akarlarının yetişkinlerde yaygın olarak bulunduğunu göstermiştir. Yaygınlık yaşla birlikte artma eğilimi içerisindedir. Neredeyse herkesin bir miktar Demodex istilasına sahip olabileceğine inanılmaktadır, ancak kapsamı değişebilir. Göz kapakları ve kirpiklerdeki Demodex mite- yani akarları aşağıda belirttiğimiz şu hastalıklara sebep olabilir.
- Blefarit: Göz kapaklarının iltihaplanması.
- Meibomian bezi disfonksiyonu: Göz kapaklarındaki yağ üreten bezlerini tıkanması ve göz yaşının yağlı komponentinin salgılanmaması
- Kuru göz sendromu: Yetersiz gözyaşı üretimi veya hızlı göz yaşı buharlaşması
Demodex akarlarının aşırı popülasyonuyla ilişkili semptomlar arasında :
- kaşıntı,
- tahriş,
- kızarıklık ve
- gözlerde kumlanma hissi yer alabilir.
Kirpik Dibi Paraziti Nasıl Tedavi Edilir?
Göz kapakları ve kirpiklerdeki kirpik dibi paraziti istilasının tedavisi tipik olarak hijyen uygulamaları ve ilaçların bir kombinasyonunu içerir.
Tedavi yaklaşımları şu şekildedir:
1- Hijyen: Günlük göz kapağı hijyeni esastır, göz kapaklarını ve kirpikleri temizlemek için hafif, sabunlu bir solüsyon veya piyasada bulunan kapak temizlik pedlerinin kullanılmasını içerir.
2- Sıcak Kompresler: Göz kapaklarına ılık kompres uygulamak, meibomian bezlerinin açılmasına yardımcı olabilir ve döküntü ve akarların uzaklaştırılmasını kolaylaştırabilir.
3- Çay Ağacı Yağı: Bazı çalışmalar, antimikrobiyal özellikleriyle bilinen çay ağacı yağının Demodex popülasyonlarını azaltmada etkili olabileceğini düşündürmektedir. Bir göz sağlığı uzmanının tavsiyelerine uymak önemlidir.
4- Reçeteli İlaçlar: Daha ciddi vakalarda, göz doktorları kontrol etmeye yardımcı olmak için çay ağacı yağına ek olarak ivermektin veya metronidazol gibi ajanlar içeren ilaçlı merhemler veya temizleyiciler reçete edebilir.
Göz kapaklarınızda veya kirpiklerinizde Demodex istilasından şüpheleniyorsanız ve kalıcı semptomlar yaşıyorsanız, özel durumunuza göre uygun bir teşhis ve tedavi planı için bir göz doktoru veya optometrist gibi bir göz sağlığı uzmanına danışmanız çok önemlidir. Bu uzmanlar, sorunu ele almak için en uygun ve etkili önlemler konusunda size rehberlik edebilir.
